کد مطلب:216878 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:315
سخنان امام کاظم
1- «افعل الخیر الی كل من طلبه منك، فان كان من أهله، فقد أصبت موضعه، و ان لم یكن من أهله، كنت أنت أهله، و ان شتمك رجل عن یمینك ثم تحول الی یسارك فاعتذر الیك، فاقبل عذره»؛ برای همه ی كسانی كه از تو كار نیكویی طلب می كنند، آن را انجام بده و خیر تو به همگان برسد. اگر كسی كه خیرت به او می رسد، اهل خیر باشد، به جا انجام داده ای، اگر اهلش نباشد، تو شایستگی خویش را به جا آورده ای و اگر كسی از طرف راست به شما بد گفت و از طرف چپ معذرت خواست، عذر او را بپذیر. [1] .
2- «ان شیئا هذا آخره، لحقیق أن یزهد فی أوله و ان شیئاً هذا أوله، لحقیق أن یخاف آخره»؛ امام كاظم علیه السلام كنار قبری فرمودند: دنیایی كه آخرش قبر است، سزاوار است كه انسان از اول زهد بورزد و جهان آخرتی كه اولش اینجا است، سزاوارتر است كه انسان از آخرش هراسناك باشد. [2] .
3- «لیس منا من لم یحاسب نفسه فی كل یوم؛ فان عمل حسنا
[ صفحه 139]
استزاد و ان عمل سیئا استغفر الله منه و تاب الیه»؛ [3] كسی كه روزانه محاسبه نفس نكند، از ما خاندان محسوب نمی شود. پس اگر كار نیكی انجام داده است، از خداوند بخواهد توفیق انجام دادن كار نیك بیشتری را بدهد، اگر گناهی مرتكب شده، از خدا آمرزش خواسته و توبه كند.
4- «لو كان فی یدك جوزة و قال الناس فی یدك لولؤة، ما كان ینفعك و أنت تعلم انها جوزة، و لو كان فی یدك لولوءة و قال الناس انها جوزة ما ضرك و أنت تعلم أنها لولؤة»؛ اگر گردویی در دست تو باشد و مردم بگویند آن گوهری پربها است، برای تو كه می دانی گردو است، سودی ندارد و اگر در دست تو جواهری است و مردم بگویند گردو است، برای تو كه می دانی جواهری است، ضرری ندارد (یعنی تو در خیر و شرت قاضی خود باش، به قضاوت مردم نیاندیش). [4] .
5- «ان العاقل رضی بالدون من الدنیا مع الحكمة و لم یرض بالدون من الحكمة مع الدنیا، فذلك ربحت تجارتهم»؛ [5] انسان خردمند به دنیای كم راضی می شود، اما با داشتن علم و حكمت، ولی هرگز نمی پسندد كه علم و دانش او اندك باشد، اما مال او فراوان و این همان تجارت سودآور است.
6- «احذر هذه الدنیا و احذر أهلها. فان الناس فیها علی أربعة أصناف: رجل مترد معانق لهواه و متعلم مقری، كلما ازداد علماً ازداد كبراً یستعلی بقرائته و علمه علی من هو دونه و عابد جاهل یستصغر من هو دونه فی عبادته، یحب أن یعظم و یوقر و ذو بصیرة
[ صفحه 140]
عالم، عارف بطریق الحق، یحب القیام به... فهو أمثل اهل زمانه و أو جههم عقلا»؛ [6] از دنیا و اهل آن برحذر باشید. زیرا مردم چهار گروهند:
1- شهوت خواهانی كه دنیا را در آغوش گرفته و در پرتگاه سقوط قرار دارند.
2- دانش جویان خودپسندی كه هر اندازه بر علم و دانش آنان افزوده شود، بر كبر و غرور آنان افزوده می گردد و خواهان برتری بر زیردستان خود هستند.
3- عبادت كنندگان جاهل و نادانی كه دوست دارند به سبب عبادتشان مورد احترام و اكرام دیگران قرار گیرند.
4- دانشمندان عارف و آگاه به راه حق كه به راستی با علاقه ی فراوان در راه حق می كوشند و برای پیش برد آن قیام می كنند. آری! اینان نمونه های كامل اهل زمان خود از نظر عقل و خردند (مردم باید به آنان تأسی كنند).
7- «یا بنی! علیك بالجد، لا تخرجن نفسك من حد التقصیر فی عبادة الله عزوجل و طاعته، فان الله لا یعبد حق عبادته»؛ [7] امام كاظم علیه السلام به بعضی از فرزندان خود فرمودند: بسیار بكوش و هیچ زمانی خود را در عبادت و طاعت خداوند از حد تقصیر و كوتاهی خارج مدان. زیرا خداوند آن طوری كه شایسته است، عبادت نمی شود.
8- «ما من أحد یبلیه الله ببلیة فصبر علیها، الا كان له أجر الف شهید»؛ هر آن كه در برابر سختی ها و بلایا پایداری كند، خداوند پاداش
[ صفحه 141]
هزار شهید را به او مرحمت می فرماید. [8] .
9- «طوبی لشیعتنا المتمسكین بحبلنا فی غیبة قائمنا الثابتین علی موالاتنا و البرائة من أعدائنا، اولئك منا و نحن منهم، قد رضوا بنا أئمة و رضینا بهم شیعة. فطوبی لهم، ثم طوبی لهم، و هم و الله معنا فی درجاتنا یوم القیمة؛ [9] خوشا به حال شیعیان ما كه در غیبت قائم اهل بیت ما به رشته های ولایت تمسك كرده و بر محبت ما استوارند و از دشمنان ما بیزار آنان از ما و ما از آنان هستیم. زیرا آنان پیشوایی ما را پسندیده و پذیرفته اند و ما نیز خشنود هستیم كه آنان پیروان ما هستند. پس، خوشا به حال آنان، سوگند به پروردگار! آنان در قیامت نیز همراه ما هستند.
10- «یا هشام! من أراد الغنی بلا مال و راحة القلب من الحسد و السلامة فی الدین فلیتضرع الی الله فی مسألته بأن یكمل عقله؛ فمن عقل قنع بما یكفیه و من قنع بما یكفیه، استغنی، و من لم یقنع بما یكفیه، لم یدرك الغنی أبداً»؛ [10] ای هشام! هر كس می خواهد بدون داشتن مالی بی نیاز گردد و قلب او از حسد آسوده باشد و سلامتی در دین را جست و جو كند، پس باید با ناله و زاری از پروردگارش بخواهد عقل او را كامل گرداند. زیرا اگر عقل كسی كامل شد، به آنچه خداوند به او عطا كرده بسنده كند و در نتیجه روحیه ی بی نیازی برای او پدید می آید و هر آن كه قناعت نورزد، هرگز بی نیاز نمی شود.
[ صفحه 142]
2- «ان شیئا هذا آخره، لحقیق أن یزهد فی أوله و ان شیئاً هذا أوله، لحقیق أن یخاف آخره»؛ امام كاظم علیه السلام كنار قبری فرمودند: دنیایی كه آخرش قبر است، سزاوار است كه انسان از اول زهد بورزد و جهان آخرتی كه اولش اینجا است، سزاوارتر است كه انسان از آخرش هراسناك باشد. [2] .
3- «لیس منا من لم یحاسب نفسه فی كل یوم؛ فان عمل حسنا
[ صفحه 139]
استزاد و ان عمل سیئا استغفر الله منه و تاب الیه»؛ [3] كسی كه روزانه محاسبه نفس نكند، از ما خاندان محسوب نمی شود. پس اگر كار نیكی انجام داده است، از خداوند بخواهد توفیق انجام دادن كار نیك بیشتری را بدهد، اگر گناهی مرتكب شده، از خدا آمرزش خواسته و توبه كند.
4- «لو كان فی یدك جوزة و قال الناس فی یدك لولؤة، ما كان ینفعك و أنت تعلم انها جوزة، و لو كان فی یدك لولوءة و قال الناس انها جوزة ما ضرك و أنت تعلم أنها لولؤة»؛ اگر گردویی در دست تو باشد و مردم بگویند آن گوهری پربها است، برای تو كه می دانی گردو است، سودی ندارد و اگر در دست تو جواهری است و مردم بگویند گردو است، برای تو كه می دانی جواهری است، ضرری ندارد (یعنی تو در خیر و شرت قاضی خود باش، به قضاوت مردم نیاندیش). [4] .
5- «ان العاقل رضی بالدون من الدنیا مع الحكمة و لم یرض بالدون من الحكمة مع الدنیا، فذلك ربحت تجارتهم»؛ [5] انسان خردمند به دنیای كم راضی می شود، اما با داشتن علم و حكمت، ولی هرگز نمی پسندد كه علم و دانش او اندك باشد، اما مال او فراوان و این همان تجارت سودآور است.
6- «احذر هذه الدنیا و احذر أهلها. فان الناس فیها علی أربعة أصناف: رجل مترد معانق لهواه و متعلم مقری، كلما ازداد علماً ازداد كبراً یستعلی بقرائته و علمه علی من هو دونه و عابد جاهل یستصغر من هو دونه فی عبادته، یحب أن یعظم و یوقر و ذو بصیرة
[ صفحه 140]
عالم، عارف بطریق الحق، یحب القیام به... فهو أمثل اهل زمانه و أو جههم عقلا»؛ [6] از دنیا و اهل آن برحذر باشید. زیرا مردم چهار گروهند:
1- شهوت خواهانی كه دنیا را در آغوش گرفته و در پرتگاه سقوط قرار دارند.
2- دانش جویان خودپسندی كه هر اندازه بر علم و دانش آنان افزوده شود، بر كبر و غرور آنان افزوده می گردد و خواهان برتری بر زیردستان خود هستند.
3- عبادت كنندگان جاهل و نادانی كه دوست دارند به سبب عبادتشان مورد احترام و اكرام دیگران قرار گیرند.
4- دانشمندان عارف و آگاه به راه حق كه به راستی با علاقه ی فراوان در راه حق می كوشند و برای پیش برد آن قیام می كنند. آری! اینان نمونه های كامل اهل زمان خود از نظر عقل و خردند (مردم باید به آنان تأسی كنند).
7- «یا بنی! علیك بالجد، لا تخرجن نفسك من حد التقصیر فی عبادة الله عزوجل و طاعته، فان الله لا یعبد حق عبادته»؛ [7] امام كاظم علیه السلام به بعضی از فرزندان خود فرمودند: بسیار بكوش و هیچ زمانی خود را در عبادت و طاعت خداوند از حد تقصیر و كوتاهی خارج مدان. زیرا خداوند آن طوری كه شایسته است، عبادت نمی شود.
8- «ما من أحد یبلیه الله ببلیة فصبر علیها، الا كان له أجر الف شهید»؛ هر آن كه در برابر سختی ها و بلایا پایداری كند، خداوند پاداش
[ صفحه 141]
هزار شهید را به او مرحمت می فرماید. [8] .
9- «طوبی لشیعتنا المتمسكین بحبلنا فی غیبة قائمنا الثابتین علی موالاتنا و البرائة من أعدائنا، اولئك منا و نحن منهم، قد رضوا بنا أئمة و رضینا بهم شیعة. فطوبی لهم، ثم طوبی لهم، و هم و الله معنا فی درجاتنا یوم القیمة؛ [9] خوشا به حال شیعیان ما كه در غیبت قائم اهل بیت ما به رشته های ولایت تمسك كرده و بر محبت ما استوارند و از دشمنان ما بیزار آنان از ما و ما از آنان هستیم. زیرا آنان پیشوایی ما را پسندیده و پذیرفته اند و ما نیز خشنود هستیم كه آنان پیروان ما هستند. پس، خوشا به حال آنان، سوگند به پروردگار! آنان در قیامت نیز همراه ما هستند.
10- «یا هشام! من أراد الغنی بلا مال و راحة القلب من الحسد و السلامة فی الدین فلیتضرع الی الله فی مسألته بأن یكمل عقله؛ فمن عقل قنع بما یكفیه و من قنع بما یكفیه، استغنی، و من لم یقنع بما یكفیه، لم یدرك الغنی أبداً»؛ [10] ای هشام! هر كس می خواهد بدون داشتن مالی بی نیاز گردد و قلب او از حسد آسوده باشد و سلامتی در دین را جست و جو كند، پس باید با ناله و زاری از پروردگارش بخواهد عقل او را كامل گرداند. زیرا اگر عقل كسی كامل شد، به آنچه خداوند به او عطا كرده بسنده كند و در نتیجه روحیه ی بی نیازی برای او پدید می آید و هر آن كه قناعت نورزد، هرگز بی نیاز نمی شود.
[ صفحه 142]
[1] كافي، ج 8، ص 152.
[2] بحار، ج 78، ص 9.
[3] كافي، ج 2، ص 453.
[4] بحار، ج 78، ص 300.
[5] بحار، ج 1، ص 137.
[6] تحف العقول، ص 400.
[7] كافي، ج 2، ص 72.
[8] بحار، ج 71، ص 97.
[9] كمال الدين، ص 361.
[10] بحار، ج 78، ص 302.